ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Δημήτρης Ν.Πατσάκης,3.9.10

Το σύνολο των ασφαλισμένων σε κρατικούς ασφαλιστικούς φορείς μισθωτών & ελεύθερων επαγγελματιών καταβάλλει, με εξαιρέσεις που αφορούν χρόνιες παθήσεις ή πολύ δαπανηρά φάρμακα, ιδιωτική συμμετοχή στο κόστος των φαρμάκων, των θεραπειών ή των συνεδριών σε διαγνωστικά κέντρα. Το ποσοστό αυτό είναι ενιαίο για το σύνολο των ασφαλισμένων, ανεξάρτητα από:

          -Το ύψος του –δηλούμενου- εισοδήματος από κάθε πηγή

          -Τον αριθμό των προστατευομένων/εξηρτημένων μελών που καλύπτει ο φορέας

          -Το συνολικό ετήσιο κόστος της θεραπείας ή της συντήρησης των ασθενών ως ποσοστό του εισοδήματος

Εδώ ακριβώς τίθεται το ερώτημα του κατά πόσο το «flat» ποσοστό της ιδιωτικής συμμετοχής είναι στο πλαίσιο της δημοκρατικής «ισότητας» και εάν το «κοινωνικό» κράτος (όπως τουλάχιστον προσδιορίζεται από την Ευρωπαϊκή πραγματικότητα) είναι υπαρκτό.

Σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες μάλιστα, το μερίδιο των ιδιωτικών δαπανών υγείας (καλυπτόμενες ή μη από τα ασφαλιστικά ταμεία) παρουσιάζει ανοδική τάση σε αναλογία το οικογενειακό εισόδημα και την κοινωνική διαστρωμάτωση των οικογενειακών μονάδων (επάγγελμα,περιοχή κατοικίας,προσωπική στάση έναντι των δημόσιων παρόχων) αλλά και το βαθμό επηρεασμού των όποιων αποφάσεων από την πλευρά των λειτουργών της υγείας.

Στοιχεία που κατά καιρούς έχουν δημοσιευθεί, καταδεικνύουν μερικά εξόχως ενδιαφέροντα:

-Η μεγάλη πλειοψηφία όσων προσφεύγουν στα Πολυιατρεία των Ταμείων  και στα Δημόσια Νοσηλευτικά ιδρύματα ανήκει στις χαμηλές και χαμηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες

-Αντίστοιχα, η πλειοψηφία του ασφαλιστικού πληθυσμού «ευγενών» ταμείων προτιμά τον ιδιωτικό φορέα υγείας, είτε για υπηρεσίες συνήθους αλλά και «επείγοντος» χαρακτήρα.

-Η προηγούμενη ομάδα διακρίνεται εξάλλου και για την εξαιρετική απόκλισή της από τους μέσους όρους δαπάνης κατά κεφαλή από π.χ. το Ι.Κ.Α, τον Ο.Α.Ε.Ε. ή τον Ο.Γ.Α.

-Έχει τεκμηριωθεί μάλιστα το φαινόμενο της συσχέτισης του «κοστολογίου» με την βαθμό «επάρκειας» σε ιατρικές ειδικότητες ή επιχειρηματικές δράσεις ανά περιφέρεια και τομέα (επιβεβαίωση των υποψιών περί «προκλητής» δαπάνης υγείας και διαμόρφωσης «ιατρογενούς» κόστους)

-Σε συγκεκριμένες μάλιστα ιατρικές πράξεις, το ποσοστό της κάλυψης των αναγκών από τον ιδιωτικό τομέα υπερβαίνει και το 50%, μολονότι είναι διαθέσιμοι τόσο ιατροί, όσο και ειδικότητες αλλά και υποδομές δημοσίου χαρακτήρα.

Η πρόταση που εκτίθεται στο παρόν είναι μάλλον απλή στην σύλληψή της αλλά απαιτεί περίσσευμα πολιτικής βούλησης και διαχειριστικής επάρκειας.

Συγκεκριμένα, θα ήταν ενδιαφέρον,κατά την γνώμη μας, να μελετηθεί η σκοπιμότητα και η δυνατότητα εφαρμογής του μέτρου κλιμακωτής συμμετοχής της ιδιωτικής συμμετοχής των ασφαλισμένων βάσει κοινωνικών και εισοδηματικών κριτηρίων.

Στον συνημμένο πίνακα δίνουμε μια «ιδέα» των υπό μελέτη κριτηρίων. Η δημόσια συζήτηση περί του πρακτέου είναι εκ των πραγμάτων αναμενόμενη.

ΣΥΝΟΛΙΚΟ			ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΑ ΜΕΛΗ					ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
ΕΙΣΟΔΗΜΑ		0	1	2	3	4	5	ΙΔ.ΔΑΠΑΝΗΣ % ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
10.000		10,00%	7,00%	5,00%	3,00%	3,00%	0,00%	5,00%
12.000		12,00%	10,00%	7,00%	5,00%	3,00%	0,00%	5,00%
15.000		15,00%	12,00%	10,00%	7,00%	5,00%	0,00%	5,00%
20.000	ΠΟΣΟΣΤΟ	20,00%	15,00%	12,00%	10,00%	7,00%	5,00%	7,00%
25.000	ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ	25,00%	20,00%	15,00%	12,00%	10,00%	5,00%	7,00%
30.000		30,00%	25,00%	20,00%	15,00%	12,00%	5,00%	7,00%
40.000		40,00%	30,00%	25,00%	20,00%	15,00%	10,00%	10,00%
50.000		50,00%	40,00%	30,00%	25,00%	20,00%	10,00%	10,00%
100.000		50,00%	45,00%	40,00%	25,00%	20,00%	15,00%	10,00%

Ομολογουμένως, θα παρατηρήσει κανείς ότι το ποσοστό συμμετοχής βαίνει αυξανόμενο. Πλην όμως, οι ασφαλισμένοι με υψηλά εισοδήματα εκπίπτουν την σχετική δαπάνη από το εισόδημά τους με αποτέλεσμα ίση, αν όχι μεγαλύτερη, μείωση του φόρου που αναλογεί στην εν λόγω επιβάρυνση. Η δειγματοληπτική επεξεργασία στοιχείων φορολογίας εισοδήματος καταδεικνύει πως, το ύψος των απαλλαγών από διάφορους λόγους (στεγαστικά δάνεια,ασφαλιστικές εισφορές και δαπάνες υγείας) είναι ευθέως ανάλογο με το εισόδημα που δηλούται, με αποτέλεσμα τον συχνό προβληματισμό των αρμοδίων για την σκοπιμότητα και την κοινωνική αναγκαιότητα της εν λόγω δυνατότητας.

Στην περίπτωση που το σύνολο της ιδιωτικής δαπάνης υγείας υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο ύψος του εισοδήματος, το υπερβάλλον ποσό να πιστώνεται στον φορολογούμενο στην επόμενη εκκαθάριση ή στο συνταξιοδοτικό του λογαριασμό, μέχρι την αποκατάσταση της όποιας απώλειας.