Σκληρή κριτική του Ευρωκοινοβουλίου στην τρόικα για τους κοινωνικούς δείκτες

Από Βασίλη Βενιζέλο - YGEIA360.GR

Η «Τρόικα» (Επιτροπή/Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα/Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) βοήθησε τέσσερις χώρες της ΕΕ να εξέλθουν από την κρίση και να αποφύγουν τα χειρότερα. Οι αδυναμίες, όμως, που παρουσίασε η δομή και οι μέθοδοι εργασίας της εμπόδισαν την εθνική «οικειοποίηση» των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, και έθεσαν σε κίνδυνο τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, σύμφωνα με ψήφισμα που εγκρίθηκε την Πέμπτη. Δεύτερο ψήφισμα καταδικάζει τον αρνητικό αντίκτυπο των μεταρρυθμίσεων της Τρόικας στην απασχόληση.

Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν τα δύο ψηφίσματα την Πέμπτη 13 Μαρτίου.

Το πρώτο, που συντάχθηκε από τον Othmar Karas (ΕΛΚ, Αυστρία) και τον Liem Hoang-Ngoc (Σοσιαλιστές, Γαλλία), περιλαμβάνει τα πορίσματα της επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής που διερεύνησε το ρόλο και τις εργασίες της Τρόικας όσον αφορά τις χώρες της ζώνης του ευρώ που έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα προσαρμογής. Εγκρίθηκε με 448 ψήφους υπέρ, 140 κατά και 27 αποχές.

Το δεύτερο, που αφορά τις πτυχές της απασχόλησης και τις κοινωνικές πτυχές του ρόλου και των εργασιών της Τρόικας και που συνέταξε ο Alejandro Cercas (Σοσιαλιστές, Ισπανία) εκ μέρους της κοινοβουλευτικής επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, εγκρίθηκε με 408 ψήφους υπέρ, 135 κατά και 63 αποχές.

Η Τρόικα απέφυγε τα χειρότερα

Με το ψήφισμα σχετικά με τη διερευνητική έκθεση για τον ρόλο και τις εργασίες της Τρόικας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η χρηματοδοτική συνδρομή πέτυχε βραχυπρόθεσμα τον στόχο της αποφυγής μιας ανεξέλεγκτης αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους που θα επέφερε εξαιρετικά σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις, οι οποίες πιθανώς θα ήταν χειρότερες από τις σημερινές». Αναγνωρίζει ότι η τεράστια πρόκληση την οποία αντιμετώπισε η Τρόικα καθώς εντεινόταν η κρίση ήταν «πρωτοφανής».

Αποδοκιμάζει το γεγονός ότι τα θεσμικά όργανα της ΕΕ παρουσιάζονται ως ο αποδιοπομπαίος τράγος για τις αρνητικές επιπτώσεις στο πλαίσιο της μακροοικονομικής προσαρμογής των κρατών μελών, ενώ οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών είναι εκείνοι που φέρουν την πολιτική ευθύνη για την Τρόικα και τις εργασίες της.

Ένα σύστημα που παρουσιάζει αδυναμίες

Το πορτρέτο της Τρόικας δεν είναι κολακευτικό, σύμφωνα με τα πορίσματα της διερευνητικής έκθεσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «σημειώνει με ανησυχία ότι η Τρόικα απαρτίζεται από τρία ανεξάρτητα θεσμικά όργανα που έχουν άνιση κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ τους, σε συνδυασμό με διαφορετική αποστολή, καθώς και δομές διαπραγμάτευσης και λήψης αποφάσεων με διαφορετικά επίπεδα λογοδοσίας, και ότι το γεγονός αυτό οδήγησε σε έλλειψη κατάλληλου ελέγχου και δημοκρατικής λογοδοσίας της Τρόικας στο σύνολό της». Τα εθνικά κοινοβούλια ήταν πολύ συχνά ανίσχυρα να κάνουν οτιδήποτε.

Οι ευρωβουλευτές εκφράζουν, επίσης, τη λύπη τους για το γεγονός ότι η Τρόικα τήρησε πολύ συχνά μια «αδιαφοροποίητη προσέγγιση» για τη διαχείριση κρίσεων, από την οποία ήταν απρόθυμη να απομακρυνθεί.

Κατηγορούν τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, ιδίως στο πλαίσιο της δομής της Ευρωομάδας, ότι απέτυχαν να δώσουν σαφείς και συνεκτικές πολιτικές κατευθύνσεις στην Επιτροπή όσον αφορά τους στόχους που ζητήθηκε από τις τέσσερις χώρες να πετύχουν σε αντάλλαγμα της οικονομικής βοήθειας. Δεν ανέλαβαν, επίσης, τις ευθύνες που τους αναλογούν ως μέλη του Συμβουλίου, του οργάνου που νομοθετεί από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Έλλειψη των κατάλληλων αξιολογήσεων του αντίκτυπου

Στο ψήφισμα σχετικά με τις πτυχές της απασχόλησης και τις κοινωνικές πτυχές του ρόλου και των εργασιών της Τρόικας, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι οι όροι που επιβλήθηκαν για τη χρηματοδοτική συνδρομή έθεσαν σε κίνδυνο τους κοινωνικούς στόχους της ΕΕ. Τα μέτρα ήταν «ιδιαίτερα επαχθή», καθώς έπρεπε να υλοποιηθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, και δεν διενεργήθηκαν κατάλληλες αξιολογήσεις του αντίκτυπου σε διάφορες ομάδες της κοινωνίας.

Τα ποσοστά ανεργίας έχουν αυξηθεί, ιδιαίτερα στους νέους, τους οποίους οδηγεί συχνά στη μετανάστευση, και πολλές μικρές επιχειρήσεις έχουν κλείσει. Τα ποσοστά της φτώχειας έχουν επίσης αυξηθεί, ακόμη και στη μεσαία τάξη.

Συστάσεις

Οι ευρωβουλευτές ζητούν, σαν πρώτο βήμα, τη θέσπιση σαφούς, διαφανούς και δεσμευτικού εσωτερικού κανονισμού για τη συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων εντός της Τρόικας και τον καταμερισμό καθηκόντων και ευθυνών στο πλαίσιο αυτό. Κάνουν, επίσης, έκκληση για την ανάπτυξη μιας βελτιωμένης επικοινωνιακής στρατηγικής για τα τρέχοντα και μελλοντικά προγράμματα χρηματοδοτικής συνδρομής.

Τα προγράμματα μακροοικονομικής προσαρμογής θα πρέπει να περιλαμβάνουν σχέδια αντιμετώπισης απρόβλεπτων καταστάσεων σε περίπτωση που δεν επαληθεύονται τα βασικά σενάρια προβλέψεων. Τα μνημόνια συνεννόησης που συνοδεύουν όλα τα προγράμματα θα πρέπει να αντανακλούν καλύτερα την απασχόληση και τις κοινωνικές πτυχές.

Τα μέλη του ΕΚ προτείνουν να συγκροτηθεί από την Επιτροπή μια «ομάδα δράσης για την ανάπτυξη» για κάθε χώρα που έχει υπαχθεί σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Θα πρέπει, επίσης, να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για τη διασφάλιση της λογοδοσίας και της εθνικής «οικειοποίησης» των οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

Ζητούν οποιαδήποτε μελλοντική συμμετοχή του ΔΝΤ στη ζώνη του ευρώ να είναι «προαιρετική», να δοθεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) «ιδιότητα σιωπηλού παρατηρητή» και να αναλάβει ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο το ρόλο της Επιτροπής.

Ανάγκη για σχέδιο ανάκαμψης της απασχόλησης

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξετάζουν τις κοινωνικές ανισορροπίες και τη διόρθωσή τους με την ίδια προσοχή με την οποία εξετάζουν τις μακροοικονομικές ανισορροπίες.

Συνιστά, μετά την υπέρβαση της χειρότερης στιγμής της οικονομικής κρίσης, οι χώρες που έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, από κοινού με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, να εφαρμόσουν σχέδια ανάκαμψης της απασχόλησης. Στα σχέδια αυτά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη δημιουργίας ευνοϊκών όρων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, πχ. μέσω της διόρθωσης του δανειοδοτικού συστήματος.

Καλεί την Επιτροπή, την ΕΚΤ και την Ευρωομάδα να επανεξετάσουν και να αναθεωρήσουν, όπου είναι απαραίτητο και μάλιστα το ταχύτερο δυνατόν, τα έκτακτα μέτρα που έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Ζητεί, τέλος, από την ΕΕ να παράσχει στήριξη με κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους όπου αυτό ενδείκνυται, με στόχο την ανάκτηση των προτύπων κοινωνικής προστασίας.

Διαδικασία: μη δεσμευτικά ψηφίσματα

Κείμενα που εγκρίθηκαν (κάντε κλικ στις 13.03.2014):

http://www.europarl.europa.eu/plenary/el/texts-adopted.html

Η συζήτηση μαγνητοσκοπημένη (12.03.2014):

http://www.europarl.europa.eu/ep-live/el/plenary/video?streamingLanguage=en&debate=1394632987449

Βίντεο από τη συνέντευξη Τύπου (12.03.2014):

http://www.europarl.europa.eu/ep-live/el/other-events/video?event=20140312-1530-SPECIAL-UNKN

Ιστοσελίδα του εισηγητή Othmar Karas (ΕΛΚ, Αυστρία):

http://www.europarl.europa.eu/meps/el/4246/Othmar%20KARAS_home.html

Ιστοσελίδα του εισηγητή Liem Hoang Ngoc (Σοσιαλιστές, Γαλλία):

http://www.europarl.europa.eu/meps/el/96950/Liem%20HOANG%20NGOC_home.html

Ιστοσελίδα του εισηγητή Alejandro Cercas (Σοσιαλιστές, Ισπανία) (απασχόληση και κοινωνική διάσταση):

http://www.europarl.europa.eu/meps/el/4337/ALEJANDRO_CERCAS_home.html

Φάκελος διαδικασίας (Ρόλος και εργασίες της Τρόικας):

http://www.europarl.europa.eu/oeil/popups/ficheprocedure.do?reference=2013/2277(INI)&l=en

Φάκελος διαδικασίας (απασχόληση και κοινωνική διάσταση):

http://www.europarl.europa.eu/oeil/popups/ficheprocedure.do?reference=2014/2007(INI)&l=en

Oι ανακοινώσεις Τύπου είναι διαθέσιμες στο δικτυακό τόπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου