Πόσο αποτελεσματικός είναι στην πράξη ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού;

by stefivos 

Μένω στην Αγγλία τα τελευταία τρία (το Φλεβάρη) χρόνια. Τόσα είναι και τα χρόνια που δουλεύω στο NHS, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας, και πιο συγκεκριμένα στον τομέα της ψυχικής υγείας. Ο θεσμός των GP (General Practitioners), Γενικοί Γιατροί και όχι Παθολόγοι όπως θεωρούν πολλοί στην Ελλάδα, είναι ο πυρήνας της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Ας δούμε πώς ακριβώς λειτουργεί ο θεσμός: 

Η συντριπτική πλειοψηφία των GP εργάζονται σε surgeries, τα οποία είναι στην ουσία μικρές εταιρείες με πολλούς γιατρούς και μία γραμματεία. Αναλόγως σε ποια περιοχή μένεις, βρίσκεις τα διαθέσιμα surgeries από το site του NHS (με βαθμολογία και κριτικές), επιλέγεις ποιο σου κάνει, κι εφόσον δέχονται νέους ασθενείς, πηγαίνεις και εγγράφεσαι. Με την εγγραφή, δηλώνεις επίσης αν θες να καταχωρηθείς ως δότης οργάνων και αν σε ενδιαφέρει να γίνεις αιμοδότης.

Προσωπικά, μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια, έχω αλλάξει 2 surgeries κι έχω επισκεφθεί GP λιγότερες από 10 φορές, αποκομίζοντας θετικές εντυπώσεις, αλλά με έντονους προβληματισμούς για την αποτελεσματικότητα του θεσμού.

Στα θετικά βάζω πρώτα απ’ όλα το μηδενικό κόστος για τον ασθενή. Σου δίνει τη δυνατότητα να πας όσες φορές θέλεις χωρίς να φοβάσαι ότι πρέπει να σκάσεις ένα 50άρι στην κάθε επίσκεψη. Έπειτα έρχεται η ευκολία του να πας σε ένα γιατρό που έχει το πλήρες ιστορικό σου (αν και όχι πάντα, αναλόγως το GP surgery) και με τον οποίο μπορείς να έχεις μια καλή σχέση. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα.

Σε μεγάλες πόλεις, όπως το Λονδίνο, κανείς δε σου εγγυάται ότι θα βλέπεις πάντα τον ίδιο γιατρό. Συνήθως το ραντεβού σου θα είναι τουλάχιστον μία βδομάδα αργότερα, χρόνος που ενδέχεται να αυξηθεί αν εσύ θες οπωσδήποτε να δεις έναν συγκεκριμένο γιατρό. Πηγαίνεις όμως στο γιατρό και του λες το πρόβλημά σου. Αν είναι καμιά γρίπη, καμιά ουρολοίμωξη, κάνα δερματικό, έχει καλώς. Αν είναι κάτι άλλο όμως, αισθάνεσαι αμέσως μια απροθυμία να σε παραπέμψει σε κάποια ειδικότητα ή σε κάποιο νοσοκομείο, ακόμα και όταν τελικά το κάνει. Και αυτό δεν είναι μόνο δική μου εντύπωση:

Στις χρονιές 2011/2012, απ’ όσους πήγαν στον GP με συμπτώματα καρκίνου, μόνο το 46% όσων τελικά διεγνώσθησαν, είχαν πάρει επείγον παραπεμπτικό (2 βδομάδες) για περαιτέρω διερεύνηση. Σε απόλυτους αριθμούς, το ποσοστό αυτό αφορά 150,000 ασθενείς, σε μια χώρα που τυχαίνει (;) να σημειώνει πολύ χαμηλά ποσοστά σε βιωσιμότητα ασθενών με καρκίνο. Στην πραγματικότητα, η Αγγλία παίρνει βαθμό κάτω από την Ευρωπαϊκή βάση για 9 στους 10 πιο συνήθεις τύπους καρκίνου, τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιακά νοσήματα.

Πιο συγκεκριμένα ποσοστά:

36% των ασθενών που επισκέφθηκαν τον GP τους με συμπτώματα καρκίνου δεν παραπέμφθηκαν από την πρώτη φορά,

20% χρειάστηκε να επισκεφθεί τον GP τουλάχιστον 3 φορές μέχρι να πάρει παραπεμπτικό για εξετάσεις σε νοσοκομείο. 7% χρειάστηκε να πάει τουλάχιστον 5 φορές.

Αιτία για τα παραπάνω, η πίεση που αντιμετωπίζουν οι γιατροί ως προς το κόστος των εξετάσεων αυτών. Πίεση που προφανώς δεν ένιωθαν καθόλου οι Έλληνες γιατροί στο αμαρτωλό παρελθόν της χώρας μας.

Οι αιτίες θανάτου στο Ηνωμένο Βασίλειο σε αριθμούς.

Σε μια επιστολή του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών προς τον Υπουργό Υγείας (ο Θεός να τον κάνει) για την ιδανική πρωτοβάθμια περίθαλψη αναφέρεται:

“Αν αξιοποιηθεί ο γιατρός της γειτονιάς, τότε ο ασθενής με το κομμένο δάκτυλο, δε θα περιμένει δίπλα στον πολυτραυματία και στο έμφραγμα στα ράντζα της εφημερίας. Θα αντιμετωπίζεται σε πρωτοβάθμιες δομές από κατάλληλα εξειδικευμένους γιατρούς”

Μύθος.

Τα GP surgeries δεν είναι 24ωρα όπως είναι τα Επείγοντα. Στην Αγγλία, με τόσο ανεπτυγμένο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης, αυτός με το κομμένο δάχτυλο θα πάει στα A&E (Accidents & Emergency), όπου ο μέσος χρόνος αναμονής είναι 2 ώρες, ή στα walk-in centres, που πλέον κλείνουν με ραγδαίους ρυθμούς λόγω υποχρηματοδότησης. Στην Αγγλία! Φαντάσου στην Ελλάδα.

Πέρα όμως από τις παραπομπές για διερεύνηση και την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών, υπάρχει και ένα άλλο βασικό πρόβλημα, που για χάρη του κειμένου θα το ονομάσω εντοπισμό πιθανού κινδύνου. Για παράδειγμα, ενώ έχω Υποθυροειδισμό και το χαρτί της συνταγής που πάω κάθε μήνα πίσω στο surgery γράφει “Next review March 2013″, εδώ και 9 μήνες δεν έχει ενδιαφερθεί κανείς να με στείλει γι’ αυτό το review (το αν εγώ είμαι κακός ασθενής και δεν το έχω ανακινήσει είναι ένα άλλο θέμα). Επιπλέον, έχοντας εγώ προμηθευτεί την αγωγή μου από την Ελλάδα, η τελευταία μηνιαία συνταγή κατέληξε να μείνει στο surgery για 2 ολόκληρους μήνες χωρίς εγώ να πάω να την παραλάβω (και προφανώς χωρίς να τους επισκεφθώ για να ζητήσω και τη δεύτερη που είχα παραλείψει). Προς έκπληξή μου, τίποτα από τα δύο δεν εντοπίστηκε από το surgery. Ούτε από το γιατρό μου, ούτε από τη γραμματεία.

Όπως δεν εντοπίστηκε (από άλλο surgery) ότι ο 4χρονος Hamzah δεν πήγαινε στον GP του για τα προγραμματισμένα του εμβόλια. Το 4χρονο παιδάκι βρέθηκε τελικά μετά από δύο χρόνια (!) σε κατάσταση αποσύνθεσης μέσα στην κούνια του, έχοντας πεθάνει από υποσιτισμό. Κανένας δεν είχε αναρωτηθεί τι είχε απογίνει, κανένας δεν σκέφτηκε να επικοινωνήσει με τη μητέρα του (η οποία προφανώς και καταδικάστηκε για δολοφονία).

Είναι προσωπική μου άποψη ότι στο 2013, και σε ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό σύστημα όπως το NHS CRS, τέτοια περιστατικά θα έπρεπε να εντοπίζονται αμέσως ώστε να ενεργοποιείται κάποιος μηχανισμός διερεύνησης του γιατί ο ασθενής δεν έχει προσέλθει στον GP, όπως ήταν προγραμματισμένο.

Επιμύθιο: παρόλο που έχω περισσότερη εμπειρία στον τομέα της Υγείας απ’ ότι ο υπουργός Άδωνις και το κολλητάρι του ο Θανάσης Πλεύρης, δηλώνω μεγάλη άγνοια για το ποια θα έπρεπε να είναι η λύση για ένα καλό και αποτελεσματικό σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Το μόνο που αναρωτιέμαι είναι το εξής: αν στην οργανωμένη Αγγλία ο θεσμός του Οικογενειακού Γιατρού έχει τέτοιες ελλείψεις (κυρίως λόγω της συνεχούς μείωσης της χρηματοδότησης), πώς ακριβώς περιμένουμε ότι θα λειτουργήσει σωστά στην Ελλάδα, όπου μάλιστα η συγκεκριμένη ειδικότητα δεν καλύπτει ακόμα σε αριθμούς τις ανάγκες του πληθυσμού;

Read more http://stefivos.com/%CF%80%CF%8C%CF%83%CE%BF-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%BD/