ΕΣΥ & ΕΟΠΥΥ: ΠΛΑΝΕΣ & ΠΛΑΝΗΣΕΙΣ

TOY ΓΙΑΝΝΗ ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΥ

Στην πρόσφατη περίοδο κυριαρχεί στο δημόσιο βίο μια έντονη συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του υγειονομικού τομέα, διά της οποίας προκαλείται ενίοτε αντιπαράθεση, η οποία όμως συσκοτίζει και αποκρύπτει την πολιτική και κοινωνική ουσία του προβλήματος.

Όμως τα γεγονότα και οι αριθμοί υπερβαίνουν το σύνηθες πλαίσιο της πολιτικής ρητορικής και παραπέμπουν σε ενδείξεις και φαινόμενα προϊούσας αποδόμησης της βιομηχανίας ιατρικής περίθαλψης στη χώρα μας αλλά, προσθέτως, και σε κατάρρευση των μηχανισμών νομιμοποίησης εξαιτίας της κοινωνικής και πολιτικής αμφισβήτησης του υγειονομικού τομέα.

Στον πυρήνα αυτής της δυσάρεστης εξέλιξης ανευρίσκονται η εκτεταμένη αποασφάλιση του πληθυσμού και η ακύρωση της αρχής της καθολικής ασφάλισης (δηλαδή η απώλεια του ευρωπαϊκού «κοινωνικού κεκτημένου»), η αναγκαστική μείωση της χρήσης υγειονομικών υπηρεσιών, ως εκ τούτου η έλλειψη ανταποκρισιμότητας στις προσδοκίες των πολιτών, και, τελικώς, η επιδείνωση του επιπέδου υγείας.

Προς αντιρρόπηση αυτής της προδήλως βλαπτικής εξέλιξης, διατυπώνονται προσφάτως φαινομενικά εναλλακτικές (αλλά επί της ουσίας συγκλίνουσες) προτάσεις για το ΕΣΥ και τη «διάσπαση του ΕΟΠΥΥ» ώστε ο οργανισμός να καταστεί δημόσιο μονοψώνιο στην ασφάλιση υγείας και ως εκ τούτου να επιτευχθεί η επιθυμητή -κατά τη διεθνή εποπτεία- «ισορροπία» στο σύστημα υγείας.

Όμως, σε αντίθεση με τη συνήθη πρακτική στην καθημερινή ζωή, στο δημόσιο κοινωνικό βίο το μέτρο και η αξία των πολιτικών παρεμβάσεων «παράγονται» από τα αποτελέσματά τους.

Κατά συνέπεια, το εγχείρημα του ΕΟΠΥΥ απεδείχθη θνησιγενές -άνευ στοιχειώδους πολιτικοδιοικητικού και χρηματοδοτικού ερείσματος- και συνιστά μείζον πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα στη χώρα.

Παρά το γεγονός αυτό, η ευκταία ανασυγκρότηση απομακρύνεται, δεδομένου ότι η «διάσπαση» του ΕΟΠΥΥ και η μετατροπή του αποκλειστικώς σε αγοραστή, όπως επιδιώκεται από τους παράγοντες της διεθνούς επιτήρησης αλλά και τους πολιτικούς σχηματισμούς, επιδεινώνει την κατάσταση επειδή το εγχείρημα, υπ'αυτή τη μορφή, προαπαιτεί στοιχειωδώς την εισαγωγή μεθόδων ανταγωνισμού (δηλαδή τιμών), πράγμα το οποίο αγνοείται παντελώς, καθώς προσκρούει στην πολιτικά επικίνδυνη περιοχή της άρσης της κρατικής υπερπροστασίας προς το ιατρικό συλλογικό μονοπώλιο του δημόσιου νοσοκομειακού τομέα.

Επίσης, συχνά παραβλέπεται ότι οι υγειονομικές αγορές διαφοροποιούνται μεταξύ τους ώστε η τριτοβάθμια νοσοκομειακή περίθαλψη να εμφανίζει έντονες μονοπωλιακές τάσεις, ενώ στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας επικρατούν ανταγωνιστικές συνθήκες. Είναι αυτονοήτως δεκτό ότι στην πρώτη περίπτωση χρειάζονται παρεμβάσεις εισαγωγής ανταγωνιστικών συνθηκών, ενώ στη δεύτερη περίπτωση απαιτούνται παρεμβάσεις ρυθμιστικού χαρακτήρα.

Κοινός τόπος αμφοτέρων αποτελεί η διεύρυνση των δυνατοτήτων επιλογής των χρηστών, πράγμα το οποίο κινητοποιεί τα ανταγωνιστικά κίνητρα των προμηθευτών αλλά και τη βελτίωση της τεκμηριωμένης πληροφόρησης και προσανατολισμένης επιλογής των χρηστών.

Προς τούτο, η κρίσιμη επιλογή συνίσταται στην οριοθέτηση της γραμμής «ανταγωνισμού» και υποκατάστασης μεταξύ ΕΟΠΥΥ (πρωτοβάθμια φροντίδα) και ΕΣΥ (νοσοκομειακή περίθαλψη), ώστε οι προτιμήσεις των χρηστών να εκφράζονται (διά της ελεύθερης επιλογής) σε ένα πλαίσιο το οποίο προάγει την αποδοτικότητα και κατά συνέπεια διασφαλίζει τον έλεγχο του κόστους και τη συγκράτηση της δαπάνης.

Η προσέγγιση αυτή μπορεί να επιτευχθεί με τη συγκρότηση δικτύων ολοκληρωμένης πρωτοβάθμιας φροντίδας για την υγεία (διά της «παραγωγικής» ενσωμάτωσης της διεθνούς εμπειρίας), η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των διαθέσιμων πόρων και είναι προσβάσιμη σε ολόκληρο τον πληθυσμό.

Στο πλαίσιο αυτό, ο πολιτικός και διοικητικός «βολονταρισμός» που επικρατεί από μακρού στην εθνική πολιτική υγείας παρατείνει τις ανισορροπίες και εντείνει τις στρεβλώσεις.

Η δογματική προσήλωση σε αυτή την κατάσταση και η επιμονή στη συνέχισή της

στο ΕΣΥ και στον ΕΟΠΥΥ συνιστούν πλάνη, η οποία οδηγεί σε άσκοπες και ατελέσφορες πλανήσεις της εθνικής υγειονομικής πολιτικής για πολλές δεκαετίες. 

http://www.epikaira.gr