Η έκθεση, που συντάσσεται ανά τριετία, επισημαίνει ότι συνολικά το επίπεδο υγείας στις 53 χώρες που εντάσσονται στην ευρωπαϊκή ζώνη του ΠΟΥ (συμπεριλαμβάνονται οι χώρες της πρώην Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών που διαδέχθηκε τη Σοβιετική Ένωση) έχει σαφώς βελτιωθεί, ωστόσο μεταξύ και εντός χωρών προκύπτουν μεγάλες ανισότητες.
Καλύπτοντας συνολικό πληθυσμό 900 εκατομμυρίων κατοίκων η ενδελεχής έρευνα του Οργανισμού αποκαλύπτει ότι το μέσο προσδόκιμο ζωής ήταν το 2010 τα 76 έτη, αυξημένο κατά 5 χρόνια σε σχέση με το 1980. Η αύξηση αυτή πιστώνεται κυρίως στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης ορισμένων αιτιών θανάτου και στις προσπάθειες αντιμετώπισης παραγόντων ρίσκου και κοινωνικοοικονομικών παραμέτρων. Αυτό σημαίνει ότι έως το 2050 προβλέπεται πως πάνω από το 25% του ευρωπαϊκού πληθυσμού θα είναι ηλικίας άνω των 65. Επίσης το ποσοστό του πληθυσμού της Ευρώπης που ζει σε αστικά κέντρα αναμένεται να αυξηθεί από 70% το 2010 σε 80% έως το 2045.
Ωστόσο, σημειώνεται ότι υπάρχουν μεγάλες ανισότητες στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ ανδρών και γυναικών, μεταξύ χωρών και μεταξύ ομάδων πληθυσμού. Για παράδειγμα, το 2010 το μέσο προσδόκιμο ζωής για τις γυναίκες ήταν τα 80 έτη, ενώ για τους άνδρες τα 72,5. Οι διαφορές εξηγούνται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, από το διαφορετικό τρόπο ζωής και τα διαφορετικά επαγγέλματα.
Διαπιστώνεται επίσης γενική πτώση στα ποσοστά θνησιμότητας, αν και πάλι παρατηρούνται διαφοροποιήσεις κυρίως μεταξύ δυτικής και ανατολικής Ευρώπης. Η βρεφική θνησιμότητα συγκεκριμένα μειώθηκε κατά 53% μεταξύ του 1990 και του 2010. Όπως σχολίασε κατά την παρουσίαση της έκθεσης στο Λονδίνο η Κλαούντια Στάιν, διευθύντρια του Τομέα Πληροφοριών, Πιστοποίησης, Έρευνας και Καινοτομίας του Ευρωπαϊκού Γραφείου του ΠΟΥ, διαφαίνεται σύνδεση μεταξύ εισοδήματος και διάρκειας ζωής.
Η πλειοψηφία των θανάτων, ποσοστό 80%, οφείλεται σε μη-μεταδιδόμενες παθήσεις. Οι μισοί από τους συνολικούς θανάτους στην Ευρώπη προκύπτουν από παθήσεις του κυκλοφορικού (ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια, εγκεφαλικά κτλ.). Ως συχνότερη αιτία θανάτου ακολουθεί ο καρκίνος, που ευθύνεται για περίπου έναν στους πέντε.
Από τις μεταδιδόμενες ασθένειες κυριότερη ανησυχία προκαλεί η φυματίωση, ο ιός HIV και άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, αν και σημειώνεται ότι στην Ευρώπη τα περιστατικά τέτοιων ασθενειών είναι λιγότερο συχνά από άλλες ηπείρους, καθώς και ότι βαίνουν μειούμενα (εκτός από τον ιό HIV).
Κορυφαίους κινδύνους για την υγεία των Ευρωπαίων συνιστούν το κάπνισμα και η κατανάλωση οινοπνεύματος. Το αλκοόλ ευθύνεται για το 6,5% των θανάτων στην Ευρώπη, όπου υπολογίζεται ότι το 27% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 15 είναι τακτικοί καπνιστές.
Άλλα σημαντικά συμπεράσματα της έκθεσης είναι η μείωση θανάτων λόγω τροχαίων δυστυχημάτων κατά 50% σε σχέση με το 1990, κάτι που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στους αυστηρότερους κανόνες και ελέγχους για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η αντικατάσταση των καρδιαγγειακών παθήσεων από τον καρκίνο ως βασική αιτία των πρόωρων θανάτων (πριν τα 65) σε 28 χώρες και η αύξηση του αριθμού των μεταναστών (73 εκατομμύρια ή ποσοστό 8% επί του συνολικού πληθυσμού των 53 χωρών της έρευνας), που είναι συνήθως νεαρότεροι, λιγότερο εύποροι, με μεγαλύτερες πιθανότητες να ασθενήσουν και με δυσκολότερη πρόσβαση στο εκάστοτε σύστημα υγείας από το γηγενή πληθυσμό.
Επισημαίνεται επίσης η μείωση των αυτοκτονιών από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως το 2008 κατά 24% έως 40% στις ευρωπαϊκές χώρες. Αναφέρεται πάντως ότι η τάση αυτή έχει επιβραδυνθεί, συμπίπτοντας χρονικά με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στη νότια Ευρώπη.
Η έκθεση περιλαμβάνει φέτος και την παρουσίαση του σχεδίου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον ορισμό και μέτρηση της ευζωίας, μιας έννοιας που αναφέρεται συχνά σε παρόμοιες εκθέσεις αλλά ποτέ δεν έχει αντιμετωπιστεί ως μετρήσιμη έννοια με συγκεκριμένα κριτήρια και δείκτες. Στο πλαίσιο της στρατηγικής «Υγεία 2020» ειδικοί από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες συναντώνται τακτικά προσδιορίζοντας έξι στόχους με βάση τους οποίους τα επόμενα χρόνια θα μετρηθεί η ευζωία των Ευρωπαίων πολιτών.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα τα στοιχεία της έκθεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφέρουν μεταξύ άλλων τα εξής (στοιχεία 2009-10): το 18,8% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών, το 61% ζει σε αστικά κέντρα, το προσδόκιμο ζωής ανέρχεται σε 77,9 έτη για τους άνδρες και σε 82,8 για τις γυναίκες, τα ποσοστά βρεφικής και νηπιακής θνησιμότητας είναι από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη (3,2 και 3,9 θάνατοι ανά 1000 γεννήσεις αντίστοιχα), η κυριότερη αιτία θανάτου είναι οι παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος (245 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους), διαγιγνώσκονται 4,7 νέοι φορείς του ιού HIV και υπάρχουν 3,1 περιστατικά φυματίωσης ανά 100.000 κατοίκους (από τα χαμηλά ποσοστά στην Ευρώπη).
Το 2010 η ελληνική κυβέρνηση δαπανούσε για τον τομέα της υγείας ποσό που αναλογούσε στο 10,2% του ΑΕΠ, κοντά στο 13% των συνολικών κρατικών δαπανών, ποσοστά που κυμαίνονταν γύρω από το μέσο όρο των 53 κρατών. Η Ελλάδα είχε την υψηλότερη αναλογία γιατρών ανά κάτοικο (610 ανά 100.000 – μόνο η Λευκορωσία είχε πάνω από 500 γιατρούς στην ίδια αναλογία), αλλά τους λιγότερους νοσηλευτές ανά κάτοικο (354 ανά 100.000) πίσω μόνο από την Τουρκία. Σε κάθε γιατρό αναλογούσαν 0,6 νοσηλευτές - με διαφορά η χειρότερη αναλογία στην Ευρώπη. Επίσης, η χώρα είχε από τα μικρότερα ποσοστά τροχαίων δυστυχημάτων που οφείλονταν στην κατανάλωση αλκοόλ (7,3%), αν και είχε το υψηλότερο ποσοστό τροχαίων (24 ανά 100.000 κατοίκους) στις ηλικίες έως τα 29 έτη.
Η έκθεση πραγματεύεται στατιστικά στοιχεία που απέστειλαν στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας οι εθνικές αρμόδιες αρχές των 53 χωρών. Η περίοδος που καλύπτεται είναι μέχρι τις αρχές του 2010. Ως εκ τούτου, όπως εξήγησε η Κλαούντια Στάιν, οι επιπτώσεις της κρίσης της ευρωζώνης στους πληθυσμούς των χωρών-μελών δεν αποτυπώνονται στη νέα έκθεση. «Συνήθως οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν τους δείκτες υγείας και ευζωίας, αλλά δεν έχουμε ριψοκινδυνεύσει κάποια πρόβλεψη. Οι επιπτώσεις της κρίσης θα φανούν στην επόμενη έκθεση», εξήγησε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου